Motiveren en gemotiveerd worden

Uit de training People Management

In deze training leer je het menselijke vermogen in jezelf en in jouw team of organisatie maximaal te benutten. Motiveren, anderen en jezelf, zijn belangrijke onderdelen daarin. En demotiveren is misschien nog wel belangrijker. We hebben er zelfs een top-10 met tips voor! In het kort lees je wat er speelt bij (de)motiveren en hoe we dit essentiële managementonderwerp in de training behandelen.

Kan ik anderen wel motiveren?

Als leidinggevende is het belangrijk om je medewerkers te motiveren. Naast ontwikkeling zie ik dat inderdaad ook als een van de belangrijkste rollen van een leidinggevende. Maar klopt het eigenlijk wel? Kan ik anderen wel motiveren? Laten we daarvoor eerst eens wat beter kijken naar motivatie. Wat is het? Motivatie is datgene wat iemand in beweging brengt. Motivatie is een afgeleid van moveren, een leenwoord uit het latijn en betekent tot iets bewegen, aanzetten tot.

Extrinsieke en intrinsieke motivatie
In de motivatietheorie is men al vrij vroeg onderscheid gaan maken tussen extrinsieke en intrinsieke motivatie. Extrinsieke motivatie gaat vooral over straffen en belonen. Uitgebreid onderzoek heeft echter aangetoond dat extrinsieke motivatie matig en kortdurend werkt. Vooral straffen werkt averechts. Toch zie je dat straffen en belonen nog steeds de twee meest gehanteerde vormen van  “motivatie’ zijn.

Intrinsieke motivatie gaat over die drijfveren en behoeften die in een persoon zelf zitten. Sommige van die behoeften en drijfveren zijn algemeen en sommigen zijn heel persoonlijk. Over algemene behoeften om intrinsieke motivatie te versterken heeft Daniel Pink het boek Drive geschreven. Een van de beste management boeken die ik ken. Hij schrijft dat er 3 belangrijke ingrediënten zijn voor intrinsieke motivatie:

• Autonomie, hoeveel ruimte krijg ik? Kan ik zelf meebepalen hoe ik mijn werk indeel?
• Meesterschap, vakmanschap, kan ik mijn werk goed doen?
• Zingeving, lever ik een wezenlijke bijdrage en wordt die gewaardeerd?

De diepste wens van iedere mens
Zijn theorie is dat ieder mens de diepste wens heeft om zijn/haar eigen leven te bepalen, nieuwe dingen te leren en te creëren en bij te dragen aan zinvolle zaken. Herkenbaar voor jezelf? En voor je medewerkers?

Naast algemene drijfveren zijn er dus ook persoonlijke. Mijn motivatie om managers te trainen en te coachen is dat ik het belangrijk vind dat de kwaliteit van managers omhoog gaat waardoor organisaties succesvoller worden en mensen er weer zin in krijgen. De win-win die echt werkt en blijft werken.

Persoonlijke drijfveren: een onuitputtelijke bron van motivatie
Die persoonlijke drijfveren zijn, zoals het woord al zegt, persoonsgebonden en moeten uit de persoon zelf komen. De oorzaak is dat ze niet eenvoudig te veranderen zijn omdat het veel met onze waarden, ervaringen en persoonlijke kenmerken te maken heeft. Het is dus belangrijk dat de persoon zelf onderkent wat zijn persoonlijke drijfveren zijn en of die voldoende matchen met de organisatie. Als leidinggevende kan ik wel proberen om mijn drijfveren op te dringen, maar helaas werkt het zo niet. Daar tegenover staat dat de drijfveren die uit mensen zelf komen voor een onuitputtelijke bron van motivatie zorgen.

Als leidinggevende kan ik dus niet motiveren, maar moet ik de intrinsieke motivatie van mijn medewerkers versterken door:

• De theorie van Daniel Pink toe te passen, zoals hier boven omschreven
• Medewerkers bewust te laten worden van hun drijfveren, wanneer heb je het naar je zin en heb je er zin in?

Bij dat laatste bereik je meeste als je de meest optimale match weet te bereiken tussen de motivatie van jouw medewerkers en de doelstellingen van de organisatie.

Hoe zou je zelf gemotiveerd willen worden?

Als leidinggevende is het belangrijk om je medewerkers te motiveren. Hierboven heb ik al in grote lijnen aangegeven hoe je dat kunt doen. Om daar verdieping in aan te brengen heb ik een leuke vraag voor je. Hoe zou je zelf gemotiveerd willen worden? Wanneer heb jij er zin in en hoe zorg je daarvoor? Ook voor jou gelden natuurlijk ook in algemene zin de algemene drijfveren. Een paar tips hoe je die vraag kan beantwoorden en jezelf en jouw leidinggevende kan helpen met jouw motivatie:

• Alles begint met een heldere opdracht. Wat wordt er volgens jou concreet van je verwacht? Het is knap irritant en demotiverend als je hard hebt gewerkt aan iets wat niet bedoeling was of niet voldoet. Spreek dus af wat dat is en vraag door als het niet helder is.
• Autonomie: Zorg er voor dat je in grote mate zelf kunt invullen hoe je het gaat aanpakken. Denk daar dus ook vooraf over na! Wees proactief.
• Zingeving: Op welke manier geeft de opdracht jou extra zin? Wat is daarvoor nodig? Hoe kan het iets extra’s betekenen voor de klant, jouw team, jouw leidinggevende,..
• Meesterschap, vakmanschap: Past de opdracht bij jouw skills, en krijg je de juiste skills. Ik kom veel gedemotiveerde mensen tegen die klagen over de verkeerde spullen zoals gereedschap, systemen, informatie,.. Geef dus aan wat je nodig hebt.

Persoonlijke drijfveren
Naast algemene drijfveren zijn er ook de persoonlijke drijfveren die misschien nog wel belangrijker zijn omdat ze jouw eigen, intrinsieke motivatie sterk bepalen:

• Persoonlijke doelstellingen: Hoe komen de doelstellingen in jouw opdracht het beste overeen met jouw persoonlijke doen? Hoe meer deze in lijn zijn hoe sterker de motivatie. Als je de ontwikkeling van kinderen belangrijk vindt is leraar zijn denk ik een goede match. Stap 1 is natuurlijk wel dat je weet jouw persoonlijke doelstellingen zijn. Begin daar dus mee om die voor jezelf op een rijtje te zetten.
• Waarden: voor onze waarden geld het zelfde als voor persoonlijke doelen. Als je het milieu belangrijk vindt zou ik niet bij Shell solliciteren. Ook hiervoor geldt natuurlijk dat je weet wat jouw waarden zijn: Ontwikkeling, gezondheid, gelijkheid, duurzaamheid, zelfstandigheid, respect, …?

Samengevat is het dus belangrijk dat je weet wie je bent, wat je wilt, wat je belangrijk vindt en dat je dat bespreekt. Door hiervoor verantwoordelijkheid te nemen neem je de leiding over je eigen motivatie. Moeilijk? Nee hoor! In al mijn coachtrajecten kom ik dit aspect tegen. Steeds is het de ervaring van de coachees dat het leven er een stuk aangenamer en makkelijker door wordt.